BLOG | Hoe voer ik een verkeersschouw uit?

Verkeersschouw: wat is het?

Een verkeersschouw is een vooraf gepland bezoek met een groep betrokkenen, waarbij bekeken (‘geschouwd’) wordt hoe het verkeer zich gedraagt in een nieuwe of tijdelijke verkeerssituatie. Op basis van wat tijdens de schouw opgemerkt wordt, kunnen wijzigingen in de tijdelijke verkeersmaatregelen worden aangebracht of aanvullende maatregelen genomen worden. Een verkeersschouw draagt op deze manier aan de bereikbaarheid van de omgeving van het project. Een verkeersschouw wordt voornamelijk toegepast wanneer:

• het een groot project betreft met grote impact op de bereikbaarheid in het omliggende gebied,
• een langdurig project is,
• het een project is met veel wijzigingen in verkeerssituaties (fase-wissels),
• een politiek gevoelig project is.

Waarom voeren we het uit?

We voeren een schouw uit bij werkzaamheden om verschillende redenen:

• Het verzamelen van kennis over hoe de verkeerssituatie buiten is na aanbrengen van tijdelijke verkeersmaatregelen. Het zelf ervaren van de verkeerssituatie helpt ook bij het beantwoorden van vragen en klachten hierover uit de buurt;
• Het kunnen inschatten of de ontstane effecten van de tijdelijke verkeersmaatregelen acceptabel is, of dat aanpassingen nodig zijn;
• Het snel kunnen doorvoeren van deze wijzigingen:
• Het checken van de aannames over het verkeer die tijdens de voorbereiding gedaan zijn.

Iets meer over dit laatste:

Bij grote projecten met veel verwachte impact worden tijdens de voorbereiding van het werk vaak verkeersmodellen gedraaid. Ze helpen bij het voorspellen van de effecten van bijv. de afsluiting van een weg. Kunnen de wegen waarover omgeleid wordt de extra drukte wel aan? Ondanks die gedegen voorbereiding kan tijdens de uitvoering blijken dat verkeersdeelnemers zich niet volgens de modellen gedragen. Bijvoorbeeld omdat de omleidingsroute gevoelsmatig te ver om is. En er een alternatief beschikbaar is dat korter is (daadwerkelijk of gevoelsmatig). Het alternatief kan door de verkeerskundigen in de voorbereiding wel bekeken zijn, maar verkeerskundig ongeschikt bevonden, bijvoorbeeld omdat het een woonstraat is of een drukke winkelstraat met veel oversteken. Door het organiseren van een schouw kun je dit afwijkende gedrag vaststellen en er van leren voor het volgende project.

In 5 stappen een verkeersschouw organiseren

De volgende stappen kun je zetten om een verkeersschouw te organiseren:

1- Bepaal wie je uitnodigt
Ga na wie er binnen en buiten het project betrokken moet zijn bij de verkeersschouw. Vanwege hun verantwoordelijkheden  maar vanwege hun mogelijkheden te helpen bij het doorvoeren van eventuele aanpassingen en maatregelen. Dat kunnen mensen zijn niet direct voor het project werken, maar bijv. voor gemeentelijke diensten. Door gezamenlijk een schouw uit te voeren heeft iedereen een gemeenschappelijk beeld van de situatie.

Overweeg de volgende mensen uit te nodigen:
– Van het project zelf: omgevingsmanager, verkeersmanager, uitvoeringscoördinator, vertegenwoordiger uitvoering  aannemer, Verkeerskundige of BLVC-specialist, communicatieadviseur;
– Vertegenwoordiging van verkeersregelinstallaties (degene die kan beoordelen of een aanpassing van de verkeerslichten nodig en mogelijk is, en deze kan (laten) doorvoeren);
– Vertegenwoordiging van de overheidsdienst die werkzaamheden regisseert en coördineert op stedelijk, regionaal of provinciaal niveau;
– Bij impact op openbaar vervoer: vertegenwoordigers van de vervoersbedrijven;
– Verkeerspolitie;
– Brandweer.

2- Kies het moment van de verkeersschouw 
Het beste moment om een verkeersschouw te organiseren is tijdens de eerste 24 uur na instellen van de tijdelijke verkeerssituatie.

Vaak zijn meerdere schouwen nodig:
– De eerste schouw is vooral om te observeren en in te schatten of er echt onveilige situaties zijn ontstaan die om een directe aanpassing vragen. Soms hebben verkeersdeelnemers ook tijd nodig om te wennen aan een nieuwe situatie.
– Vaak ontstaat er na een paar dagen al een rustiger verkeersbeeld. Dit is dan ook een goed moment voor een volgende schouw.
– Na het uitvoeren van eventuele aanpassingen is er nog een schouw nodig om te zien of de aanpassingen effect hebben en of er nog aanvullende maatregelen nodig zijn.

Overweeg ook de schouwen op verschillende momenten van de dag uit te voeren, afhankelijk van de locatie: bijvoorbeeld tijdens de ochtend- of de avondspits. Of juist in het weekend.

3- Bepaal de locaties waar geschouwd moet worden
Bepaal op welke locaties er geschouwd dient te worden. Logischerwijs zijn dit de plekken waar tijdelijke verkeersmaatregelen zijn ingesteld of aangepast, maar dit kunnen ook plekken verder weg zijn. Kruisingen waar, door wijzigingen in de verkeerssituatie verderop, de effecten merkbaar zijn. Ga in eerste instantie dus iets breder kijken.

4- Maak foto’s, aantekeningen en afspraken
Zorg tijdens de schouw voor goede verslaglegging, zodat je hiermee een verslag kunt opstellen. Door het maken van foto’s heb je vastgelegd wat de schouwgroep gezien vastgesteld heeft. Formuleer gezamenlijk de benodigde acties en maak ter plekke concrete afspraken over wie elke actie uitvoert.

5- Koppel de bevindingen meteen terug, ook extern
Stel dezelfde dag nog een schouwrapport op waar de foto’s, aantekeningen en afspraken in terug komen. Stuur dit rond naar alle aanwezigen maar ook naar andere betrokkenen uit het project. Soms is het zelfs nodig het bestuur hierover te informeren. Communiceer er ook over richting de buitenwereld via bijv. de projectwebsite. Voor de omgeving (bewoners, bezoekers, bedrijven) is het belangrijk te weten dat de verkeerssituatie gemonitord wordt en dat het project de bereikbaarheid zo optimaal mogelijk wil maken.

6- Herhaal stap 4 en 5 bij de volgende schouwen
Ga na het doorvoeren van aanpassingen opnieuw ter plaatse kijken. Soms kan dit in een kleiner gezelschap omdat er weinig issues zijn. Maar blijf terugkoppelen zodat iedereen op de hoogte blijft van wijzigingen in het verkeersbeeld en in getroffen maatregelen.

Wat kunnen mogelijke maatregelen zijn?

De volgende maatregelen kunnen getroffen worden naar aanleiding van een verkeersschouw:

• Aanpassen van verkeersregelinstallaties, bijv. door het langer groen geven van bepaalde richtingen of het verwijderen van de prioriteit van het openbaar vervoer zodat andere richtingen langer groen licht houden;
• Fysiek afzetten van rijstroken zodat er minder verkeer naar een bepaalde plek toestroomt (eerder wegleiden van het verkeer);
• (Tijdelijk) inzetten van extra verkeersregelaars om het verkeer in goede banen te leiden, of juist weg te houden bij bepaalde plekken;
• Aanpassen van bebording die duidelijk kan of bijplaatsen van extra borden;
• Aanbrengen van tijdelijke markering op de weg, bijv. om ruimte vrij te houden zodat verkeer uit zijstraten weg kan.

Praktijkvoorbeeld Groningen

Het project Aanpak Ring Zuid in Groningen heeft tijdens de werkzaamheden een afrit afgesloten en monitorde daarna met een team deskundigen de verkeerssituatie. Lees hier wat dit opleverde.

Tips of ervaringen delen?

Heb jij een goede ervaring gehad met een verkeersschouw? Of een goede tip t.a.v. het organiseren van verkeersschouwen en wil je deze met ons delen? Neem dan contact met ons op via info@blvc.nl, Twitter of LinkedIn. We horen graag van je!